Roman Okumak Sosyal Zekayı Yükseltiyor!

Harvard Üniversitesi'nden David Comer Kidd ve araştırmacı Emanuele Castano'nun Science dergisinin 342. cildi, 6156. sayısında 377-380. sayfalar arasında çıkan "Reading Literary Fiction Improves Theory of Mind" başlıklı makalesi, roman ve benzeri edebî kurguları okumanın sosyal zekayı yükselttiğini ortaya koymaktadır.

Türkçeye "Edebî Kurgu Okumak Zihin Teorisini Geliştiriyor" şeklinde çevrilebilecek makalenin başlığındaki "Zihin Teorisi (Theory of Mind)" ibaresi belki okurların aklını karıştırabilir. Ancak Zihin Teorisi, başkalarının zihinsel durumlarını anlama kabiliyeti olarak tanımlanmakta olup psikoloji literatüründe bunun yerine "sosyal zeka" kavramının da kullanıldığı görülebilmektedir. 

50'den fazla insan üzerine yaptıkları deneylerde araştırmacılar, deneklerden kurgu-dışı(non-fiction) ve kurgu(fiction) türünde değişik eserlerden parçalar okumalarını istemişler ve okudukları parçaların deneklerin sosyal zekalarını nasıl etkilediğini bulmak için çeşitli testler uygulamışlardır. Kidd ve Castano'nun ulaştığı sonuç, kurgu-dışı(non-fiction) eserlerin sosyal zekaya etkisi çok az yahut hiç derecesindeyken; roman, hikâye gibi kurgu(fiction) türündeki eserlerin sosyal zekayı geliştirdiği olmuştur. Ancak her tip kurgu eser de sosyal zekayı aynı oranda etkilememektedir. Araştırmacıların bulgularına göre, popüler romanlardan ziyade edebî mahiyetteki, ulusal yahut uluslararası jürilerden ödül almış eserler sosyal zekayı daha çok geliştirmektedir.

Kidd ve Castano'nun bulgularına binaen, öğrencilerimizi; Halid Ziya, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yaşar Kemal, Adalet Ağaoğlu, Oğuz Atay, Sevgi Soysal gibi Yeni Türk Edebiyatı'nın köşe taşı yazarlarını okumaya davet ediyoruz!