Rusya ve Ukrayna dünya tahıl ihracatında dünyanın en önemli 2 ülkesidir. Öyle ki, Dünya Gıda Programı’nın verilerine göre Ukrayna tahılı dünya genelinde yaklaşık 400 milyon insanın temel besin kaynağını oluşturmaktadır. Ancak savaş sırasında limanların Rusya tarafından alıkonulması gibi pek çok nedenlerden dolayı Ukrayna tahıl ihracatını gerçekleştirememiştir. Rusya ise Avrupa’ya tepki olarak tahıl ihracatını yavaşlatmıştır.
Çeşitli nedenlerle Rusya ve Ukrayna tarafından tahıl ihracatının yapılmaması dünya ülkelerini ciddi sorunlar yaşama endişesiyle karşı karşıya bırakmıştır. Bu nedenle Türkiye ve BM üye ülkeleri devreye girmiş; Rusya – Ukrayna ile Tahıl Koridoru Anlaşması’nın imzalanmasını sağlamıştır. Anlaşma sayesinde bir süre tahıl fiyatlarında azalmalar meydana gelmiştir. Ancak Rusya Tahıl Koridoru Anlaşması imzalanırken kendisine verilen vaatlerin tutulmadığını, Ukrayna’nın avantajlı konuma geçtiğini ve kendi gıda ürünleri önüne konulan yaptırımların halen daha kalkmadığını ifade ederek
Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan geri çekilmiştir. Bu geri çekilme tüm dünyada panik havası yaratmıştır. Türkiye ve BM, Rusya’yı ikna etmeye çalışsa da henüz bir ilerleme kaydedilemediği görülmektedir.
Peki, Rusya Tahıl Koridoru Anlaşması’nın uzatılmasını istemezse neler olacak?
Independent yazarı Erdem’e göre Türkiye dünyanın en büyük un ihracatçısıdır. Bu ihracatı yapabilmesi için buğday üretmesi gerekmektedir. İç piyasadaki buğday üretimi un ihracatını karşılayabilecek düzeyde değildir. Bu nedenle Türkiye’nin buğday ithal etmesi gerekmektedir. Ancak savaşın devam etmesi ve Tahıl Koridoru Anlaşması’nın uzatılmaması gibi durumlarda savaşın ilk dönemlerinde olduğu gibi küresel gıda fiyatlarında artışların olması kaçınılmazdır. Gıda fiyatlarındaki artış Türkiye iç piyasa fiyatlarını ve dolayısıyla tüketiciyi doğrudan etkileyecektir. Eğer içerisinde bulunduğumuz durumda herhangi bir değişiklik yaşanmazsa özellikle Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde milyonlarca kişinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı ifade edilmiştir.
Dr. Öğretim Üyesi Burcu SAVAŞ ÇELİK
