Alfred Nobel anısına verilen 2025 İsveç Merkez Bankası Ekonomi Bilimleri Ödülü, ekonomik büyüme literatürüne damga vuran üç teorisyene; Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt'e verildi.
Ödül, bu yıl, teknolojik ilerleme, yenilikçilik ve "yaratıcı yıkım" süreçlerinin uzun vadeli ve sürdürülebilir ekonomik büyüme üzerindeki belirleyici rolünü ortaya koyan çığır açıcı çalışmalara layık görüldü.
Joel Mokyr, tarihsel perspektifiyle öne çıkıyor. Araştırmaları, Sanayi Devrimi'nden günümüze, teknolojik gelişmelerin ve bilgi birikiminin ekonomik büyümenin temel dinamosu olduğunu ortaya koyuyor. Mokyr, bilginin yayılmasının ve pratiğe dökülmesinin, üretkenlik ve refah artışında nasıl kalıcı bir etki yarattığını tarihsel verilerle açıklıyor.
Philippe Aghion ve Peter Howitt ise, iktisat yazınına kazandırdıkları "Yaratıcı Yıkım Modeli" ile tanınıyor. Bu model, ekonomilerde yenilik ve rekabetin büyüme dinamiklerini nasıl şekillendirdiğini teorik bir çerçeveye oturttu. Çalışmaları, firmaların neden yenilik yapmaya yöneldiğini, bu süreçte eskinin nasıl yıkılıp yerine yeninin nasıl yapılandığını ve teknolojik dönüşümün işgücü piyasaları üzerindeki derin etkilerini anlamamızı sağlayan temel bir araç sundu.
Nobel Ödül Komitesi, üç ekonomistin, teknolojik ilerleme ve yaratıcı yıkım yoluyla sürdürülebilir büyümenin hem teorik hem de tarihsel temellerini aydınlattıkları için bu ödüle layık görüldüklerini açıkladı.
2025 Nobel Ekonomi Ödülü, modern ekonomilerde sürekli yeniliğin, üretkenlik artışının ve girişimciliğin, sürdürülebilir bir büyüme ve refah için ne denli hayati olduğunu bir kez daha tüm dünyaya hatırlatmış oldu.
