Online Halkla İlişkiler

İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi (İİSBF) Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü öğrencisi Berkan Demir, 20’den fazla ülkede basın bülteni yazımı, dağıtımı ve raporlama hizmetini bir arada sunan B2Press Online halkla ilişkiler ajansını ziyaret etti. Halkla ilişkiler bölümü mezunlarının mezun olduktan sonra yapacakları işle ilgili bilgi edinmeleri için röportaj gerçekleştiren Demir, B2Press Online Halkla İlişkiler Ajansı Yönetici Ortağı Ediz Tokabaş ile görüştü. 
 

—Bunun için önce Halkla İlişkilerin tanımını yapmak gerekir. Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği (IPRA) halkla ilişkileri, markaların, kişilerin, şirketlerin ya da projelerin hedef gruplarıyla karşılıklı anlayış geliştirme süreci olarak tanımlar. Burada karşılıklı ifadesi bizim için önemli, mesaj var, mesajı üreten bir kişi, kurum, işletme vs. var. Ve onun bir hedef grubu var, bu hedef grupta bir davranış değişikliği, mesaj verme, tutum değiştirme veya yönlendirme yapılmak istenebilir. Bunu yapmak için iki yönlü Simetrik Etkileşim modeli ile karşılıklı bir iletişim söz konusudur. Yani verdiğin her mesajın, attığın her adımın karşı tarafta bir etki uyandırmasını bekliyorsun ve ondan aldığın geri dönüşle (feedback) yeniden süreç kurguluyorsun, bu süreç aslında bir döngüdür. Bu süreci yöneten kişiye Halkla İlişkiler uzmanı diyoruz. Halkla İlişkiler uzmanı kaynak konumunda olan bir marka, kurum kişi yada projeye ilişkin bir proje belirliyor daha sonrasında hedef kitleye uygun bir strateji ve dil belirliyor: 'hedef gruba nasıl gitmeliyim, nasıl söylemeliyim.' Çünkü hedef kitleyle rastgele bir iletişim yürütmek mümkün değildir. Oluşturulan strateji kapsamında belirli taktikler oluşturur ve belirli hedefler koyar. Hedef kitleye ulaşmak için önce marka bilinirliği oluşturuyor, bir amaç belirliyor ve belirli bir zaman çizelgesine göre elle tutulur hedefler belirliyor. Belirlenen amaç ve hedeflere göre uygulama aşamasından sonra geri dönüşlerle rapor oluşturarak tüm bu iletişim sürecinin faydasını ölçümleyerek bir sonraki kampanya için bir girdi oluşturur.

Halkla İlişkiler sektöründe kaç yıldır varsınız ve bu süreçte deneyimleriniz neler?

—Üniversite hayatıma adımımı attığımdan beri çalışıyorum Google, Başbakanlık, Bilgili Holding olmak üzere hep çalıştım. Staj sonrasında ilk gerçek iş tecrübem İngiliz ilaç şirketi Glaxosmithkline ile başladı. Sağlık sektörü izne tabi olduğu için açık olarak halkla ilişkiler çalışması yapamaz. Bu işi ancak çeşitli sosyal sorumluluk projeleri ile yapabiliyorduk. Daha sonrasında oradan ayrılarak Türk Hava Yolları’na geçtim burada da bir 3,5 sene çalıştıktan sonra B2PRESS Online PR Ajansı’na Yönetici Ortağı olarak katıldım.

B2PRESS kaç yıldır bu sektörde yer almaktadır?

—Avrupa’nın ilk online PR ajansı olarak 2016 yılında faaliyetlerine başladı, Hollanda/Utrecht merkezli Unusual Enterprise B.V. çatısı altında faaliyet gösteren B2Press 30’dan fazla ülkede aktif olarak yer alıyor.
 

—Derdimiz ne bizim? Bir mesaj üretiyoruz, bir planlama üretiyoruz o zaman stratejik bir bakış açısına sahip olmalı. Yaratıcı olmalı öte yandan metin yazma konusunda kabiliyetli olmalı, metin yazmak, söylem üretmek çok önemli. Basınla ve yöneticilerle ilişki kuracağı için insan ilişkilerinde başarılı olmalı. Karşısındakini iyi tanıyabilmeli ve biraz da joker face olmalı yani politik olmalı, tabiri caizse nabza göre şerbet vermeli. Olumlu olmalı çünkü Halkla İlişkiler dünyanın en stresli meslekleri içinde ilk beşte yer alıyor, bu yüzden bu stresi yönetebilecek kabiliyette olmalı. Analitik bakış açısı iyi olmalı çünkü yaptığı yatırımın geri dönüşünü hesaplayabilmeli. Krizi yönetebilmeli zira işimizin göbeğinde kriz var ve bu krizi yönetebilmek çok önemli.

Sosyal sorumluluk projeleriniz var mı?

—İngiliz ilaç şirketi Glaxosmithkline ile kök hücre bağışına yönelik bir kampanya başlattık, Amerika’da birinin kök hücre ihtiyacı olduğunda bulma oranı yüzde 30’larda Türkiye’de binde üç. Çünkü donör yok, kayıtlı donör sayısı sadece 21 bindi. Biz bu sorunu nasıl çözebiliriz diye düşündük Kızılay ile beraber kök hücre kardeşliği kampanyasını başlattık. Çok kısa bir süre de 15 bin yeni donör kazandırdık. Geçmişte kök hücre ile alakalı çıkan haberler yüzünden insanlarda oluşan algıyı yıkmak için iletişim mesajlarını çok doğru kurguladık ve özellikle ‘’ Türkiye’de kök hücre bulma ihtimalinin binde üç olduğunu biliyor musunuz’’ sözleri ile insanları bu oranlar üzerinden harekete geçirmeye çalıştık ve bu ciddi bir geri dönüş kazandı. Hem ciddi bir donör kazandırdık hemde çeşitli ödüller kazandık.

Neden Online PR?

—Geleneksel PR ajansları yazılı basına odaklanan ve her ay müşterisinden sabit bir fiyat alıp bir yıl boyunca her türlü işlerine destek veren ajanslara Geleneksel PR ajansları diyoruz. B2PRESS’in ortaya koyduğu model yeni nesil bir online PR ajansı. Online ifadesini iki şekilde anlamak mümkün, biz çalışma disiplini olarak müşterilerimizle olabildiğince az temasta bulunuyoruz yani yüz yüze iletişimi az tercih ediyoruz. İşlerin yürüyüşü anlamında bir sanallık var oradan bir online geliyor. Öte yandan da özellikle online mecralara odaklıyız çünkü yazılı basındaki tirajları görüyoruz ciddi bir düşüş var yazılı basın son üç senede yüzde 25 düştü. Gazeteler yavaş yavaş kapanmaya başladı. Yazılı basına göre her gün 17 kat fazla haber giren online haber siteleri hem markalar için hem de halkla ilişkiler uzmanları için güzel bir kaynak oldu. Çünkü süresiz bir şekilde kalıyor ve anlık.
 

—Kriz iletişimi bir krizden ortaya çıkan bir iletişimcinin yönetmesi gereken süreçtir. Bu basınla olan süreç, iç iletişimde olan süreç, hedef kitle olan süreç kriz iletişimi yönetimidir. O halde proaktif (önceden tedbiren bir davranışın yapılması) olunmalı olası kriz senaryolarını ortaya koyup, her bir kriz senaryosunda şirketin paydaşlarının nasıl davranacağını nasıl hareket edeceğini yazılı hale getirerek krizin ilk anından itibaren sırasıyla nelerin yapılacağını konuşma metnine kadar belirlemesi gerekiyor.

Son yaşadığınız kriz nedir?

—Bir gıda firması için bir bülten dağıttık, öncesinde çok gitti geldi olduğu için ben müşterinin son onayı olmadan ilerledim. İlerlediğim bülten de bir ifade hatası olduğu ortaya çıktı, biz bülteni servis ettikten sonra müşteri dedi ki “ne yaptınız siz?” Sonra haberin çıktığı bütün mecraları arayıp özür dileriz bu ifade yanlış geçildi ifadeyi siler misiniz diye bir buçuk gün telefon araması yaptık.

Kriz sonrası için iletişim dili nasıl olmalı?

—Derdini doğru anlatman gerekiyor. Yapıcı bir dil ile saygını bozmaman gerekiyor. Saygı ve sabır çok önemli çünkü karşındakine kızabilirsin ama hakaret ettiğin zaman bunun geri dönüşü yok. Bu yüzden bu süreci orta yolu bulacak şekilde yönetmek gerekiyor.

Krizden sonra kuruluşun normal rutininde ne tür değişiklikler yaşanabilir?

—Krizde krizin şiddeti çok önemli, bazı kriz var şirket kapattırır, batar şirket. Krizin boyutuna göre şirketin kriz sonrası süreci değişebilir. Şirket batabilir, Şirket eski kötü algısından kurtulmak için isim değiştirebilir, hatalı çalışanlarla yollarını ayırabilir ve aynı şeyin yaşanmaması için tedbirler alabilir.