İstanbul Gelişim Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Esra Tunçay’ın moderatörlüğünü yaptığı "İletişim Perspektifinden Büyük Veri" başlıklı söyleşide İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Dr. Oğuz Kuş, öğrencilerimiz ile buluştu. Söyleşi 7 Ocak 2021 Perşembe günü saat 11:00-12:15 arasında gerçekleştirildi.
Büyük veriyi değer yaratım sürecinin ana bileşeni olarak gördüğünü belirtmesi ile sözlerine başlayan Kuş, söyleşide Büyük Veri ve Veri Madenciliği konularını çeşitli örneklerle anlattı. Büyük verinin kurumlar açısından kar kazanımı, iletişim açısından efektif söylemlerin üretimi, sosyal verilerin anlanması, toplanması için imkan sunumu gibi çeşitli katkıları olduğu söyledi.
Macellan’ın ve Yuri Gagarin’in büyük verinin anlaşılması noktasında önemli birer metafor olduğunu belirten Kuş; “Macellan dünyanın çevresinde tur atmış ve yaşadığı dönemde tüm dünyayı gezmiş olmasının bir neticesi olarak kendisine oldukça büyük bir veri oluşturmuştur. Yuri Gagarin, uzaya çıkmış ve ‘Dünyayı Görüyorum! Gerçekten Çok Güzel!’ diyerek aslında dünyanın bir yerini görmek de güzel bir duygu iken dünyanın bütünü görmenin ne kadar büyüleyici olduğunu vurgulamıştır. Büyük veri de böyledir. Parça parça verilerin bir bütünü olarak büyük veri de oldukça büyüleyicidir.” diyerek söz konusu benzerliği açıkladı.
İnsanların yaşamlarında; cep telefonundan, otomatik açılan kapılara kadar sürekli bir veri akışı olduğunu aktaran Kuş, pek çok alanda dijitalleşmenin yaşandığını ve söz konusu dijitalleşmenin tahmin edilemeyecek pek çok durumun oluşumunda belirleyici olduğunu sözlerine ekledi. Dijitalleşme ile ilgili ilginç örneklerin olduğunu söyleyen Kuş; “Dijital parkeler üretildi. Ev sahibinin yürüyüşünü, adımlarını tanımlıyor. Bu parkeler, evde farklı adımlarla yürüyen birini algıladığında hırsız olduğunu düşünerek polise haber verebiliyor. Yerde hareketsiz yatan biri varsa, ambulansı çağırabiliyor. Artık adımlarımız bile dijitalleşti, adımlarımızla bile veri üretiyoruz” dedi ve “Edyn adında bahçeciliği kolaylaştıran akıllı bahçecilik sistemi var. Bitki yetiştirmede sahip olunması gereken yetenek bariyerinin aşılmasını sağlıyor. Aynı parke örneğindeki adımlarımızda olduğu gibi burada da toprağın dijitalleştiğini gözlemliyoruz. Hiç tahmin edilmeyen bir bilgi dijitale dönüşüyor ve aygıta sahip olunması kaydıyla kamuya aktarılıyor” ifadelerinde bulunarak söz konusu örnekleri çoğalttı. Dijital dönüşüm ile insanların yetenek bariyerlerinin aşıldığını, hayatlarının kolaylaştığını da anlattı.
Kuş; dijitalleşme ile ortaya çıkan verilerin çok büyük ve geniş ölçekli olduğunu, bu verilerin işlenmesi ile kullanılabilir hale geldiğini söyledi. Verilerin işlenmesinin güç ve uzmanlık gerektiren bir iş olduğunu, üst düzey analizlerin yapılması gereken bir süreç olduğunu belirtti. Büyük veri içerisindeki veri yığınlarının işlenmesi konusunda “veri madenciliği” kavramının karşımıza çıktığını da sözlerine ekleyerek; büyük veriyi potansiyel enerji ve veri madenciliğini ise bu potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşmesi olarak betimledi.
Veri madenciliğini “Veri setindeki gizli örüntüleri bulmak, sınıflandırmak, mevcut veriden yola çıkarak yeni eklenenler hakkında öngörüde bulunmak amacıyla istatistik, makine öğrenimi, programlama gibi farklı disiplinlerin dahil olduğu bir süreç” şeklinde tanımlayan Kuş, veri madenciliğinin anahtar konseptlerini öngörüsel yaklaşımlar (eldeki mevcut verilerden geleceğe ilişkin öngörülerde bulunma), betimsel yaklaşımlar (mevcut durumları tanımlama, analiz etme) ve ardışık örüntüler (bir unsurun dolaylı ya da doğrudan etkilediği unsurlar ile ilişkisi) şeklinde sıraladı.
Çeşitli reklam, promosyon, tanıtım faaliyetlerinde veri madenciliğinin oldukça önemli olduğunu vurgulayan Kuş, Netflix’in farklı hedef kitleler için farklı içerik görselleri koymasının ya da bir cips markasının yanında bir meyve suyunu promosyon ürünü olarak vermesinin aslında veri madenciliği ile elde edilen çıktılardan hareketle yapıldığını da belirtti.
Katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Kuş’a, Tunçay’ın ve katılımcıların teşekkürlerini sunmasının ardından söyleşi sonladı.
