Hem bireysel hem de yapısal olarak depreme hazırlıklı olmanın ilk adımı deprem bilincine sahip olmaktır. Bu sebeple deprem öncesi, anı ve sonrasında alınması gereken aksiyonlara hakim olmalı, çevremizi bu yönde bilinçlenmeleri konusunda teşvik etmeliyiz.
Deprem Öncesinde Alınması Gereken Önlemler;
Yapısal Önlemler;
Yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir. Kaygan ve ovalık bölgeler iskana açılmamalıdır. Konutlar gevşek toprağa sahip meyilli arazilere yapılmamalıdır.
Yapılar deprem etkilerine karşı dayanıklı inşa edilmelidir. İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlere ev ve bina yapılmamalıdır.
Dik yarların yakınına, dik boğaz ve vadilerin içine bina yapılmamalıdır. Çok kar yağan ve çığ gelen yamaçlarda bina yapılmamalıdır.
Mevcut binaların dayanıklılıkları artırılmalıdır. Konutlara deprem sigortası yaptırılmalıdır.
Bireysel Önlemler;
Yaşam Alanları Güvenli Hale Getirilmeli: Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyalar sağlam malzemelerle duvara veya yere sabitlenmeli. Yangına sebebiyet verebilecek elektrik ve gaz tesisatlarının onarımı yapılmalı, bu konuda profesyonellerden destek alınmalı.
Acil Durum Planı Yapılmalı: Evde, iş yerinde, apartmanda, okulda herkesin katılımıyla bir hazırlık planı yapılmalı ve acil bir durumda nasıl iletişim kurulacağı kararlaştırılmalı.
Deprem Çantası Hazırlanmalı: Evde, iş yerinde ve araçta bulundurulmak üzere içerisinde 3 günlük yiyecek, su ve ilacın yanı sıra telefon şarj aleti, el feneri, radyo gibi araçların bulunduğu birer deprem kiti hazırlanmalı.
Önemli Evrakların Kopyaları Alınmalı: Kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb. nemli evrakların kopyaları hazırlanmalı.
Tatbikat Yapılmalı: Deprem sırasında oluşabilecek riskleri azaltmak adına deprem öncesinde belli zaman aralıklarıyla Çök-Kapan-Tutun hareketlerinin tatbikatı yapılmalı.
Deprem Anında Yapılması Gerekenler;
Güvenli Alanı Seçtiğinizden Emin Olun: Kesinlikle panik yapmayın. Bina içerisindeyseniz; cam, pencere, dışarıya bakan duvar ve kapılardan, aydınlatma tesisatı veya armatürü gibi üzerinize düşecek her tür eşyadan uzak durun. Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın. Asansör kullanmayın. Sarsıntı sırasında binayı terk etmeye çalışmayın. Kibrit, çakmak yakmayın ve elektrik düğmelerine dokunmayın. Bina dışında açık alandaysanız; enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzaklaşın.
Çök-Kapan-Tutun: Deprem sırasında masa, dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanında veya koridorda duvarın yanında hayat üçgeni oluşturacak şekilde Çök-Kapan-Tutun hareketi ile baş ve boyun bölgesini koruyun.
Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler;
Yıkıntı Alanında Mahsur Kaldıysanız Enerjinizi Kontrollü Kullanın: Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın. Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışın. Ancak enerjinizi kontrollü kullanın. Sürekli bağırmak yerine el ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına veya zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışın.
Binanın Terk Edilmesi: Sarsıntı durduğunda etrafınıza bakarak çevreniz ve kendi emniyetinizden emin olduktan sonra binayı terk edin. Eğer gaz kokusu alırsanız gaz vanasını kapatın, camları ve kapıları açın, hemen binayı terk edin. Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün. Afet ve acil durum çantanızı yanınıza alarak toplanma bölgesine gidin. Ayrıca deniz kenarındaysanız tsunami tehlikesine karşı sahilden uzaklaşıp mümkün olduğunca yüksek yerlere çıkın.
İhtiyaçların Giderilmesi: Kendi emniyetinizden emin olduktan sonra çevredekilere yardım edilmeli, dökülen tehlikeli maddeler temizlenmeli ve artçı sarsıntılar geçene kadar hasarlı binalara girilmemeli. Afetzedelere maddi manevi destek olarak tekrar normal hayata dönüşleri kolaylaştırılmalı, hasar gören binalar tamir edilmeli ve yaşlılar, bebekler, hamileler, engelliler gibi özel ilgiye ihtiyacı olan afetzedelere yardımcı olunmalı.
* Bu yazıda aktarılan bilgiler AFAD resmi sitesindeki makalelerden derlenmiştir. Ayrıntılı bilgiye ulaşmak için tıklayınız.
