5-6 Nisan 2025 tarihlerinde çevrim içi olarak düzenlenen I. Bilsel Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, farklı alanlardan bilim insanlarını bir araya getirerek disiplinler arası akademik etkileşimi teşvik etti. Kongrede, İstanbul Gelişim Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Türkan Korkmaz Bulut, “Ferit Develioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat’ı Örneğinde Osmanlı Türkçesindeki Gramer Terimleri” başlıklı bildirisiyle yer aldı.
Bildiri, Osmanlı Türkçesinin modern dönemde en çok başvurulan sözlüklerinden biri olan Ferit Develioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat’ını merkeze alarak bu eserde yer alan gramer terimlerini kapsamlı biçimde ele almaktadır. Çalışmada, sözlükte geçen terimlerin sadece tanımları değil, aynı zamanda bu tanımların hangi kaynaklara dayandığı, ne tür açıklama kalıplarıyla verildiği ve hangi dilsel ya da kavramsal geleneklerle ilişki kurduğu da detaylı bir şekilde incelenmiştir.
Dr. Türkan Korkmaz Bulut, çalışmasında Osmanlı Türkçesindeki gramer terminolojisinin büyük oranda Arapça dil bilgisi geleneğine yaslandığını, ancak Türkçenin yapısal özelliklerine göre şekillenen terimlerin de bu sözlükte yer aldığını göstermiştir. Bildiri, Arapça, Farsça ve Türkçe’nin etkileşim içinde olduğu Osmanlı dil ortamında ortaya çıkan gramer terimlerinin hem tarihî kaynaklarla bağlantısını hem de çağdaş kullanıcılar için ne tür anlam genişlemeleriyle aktarıldığını ortaya koymaktadır.
Söz konusu sunum, yalnızca Ferit Develioğlu’nun sözlüğünün dil öğretimindeki işlevini değil, aynı zamanda Osmanlı Türkçesinin gramer yapısına ilişkin modern dil çalışmalarında nasıl kullanılabileceğini de gündeme getirmiştir. Terimlerin açıklama biçimleri, örneklendirme stratejileri ve sözlük madde düzeni üzerinden yapılan bu çözümleme, Osmanlı Türkçesi öğretimi, sözlükbilim ve dil tarihi araştırmaları açısından dikkate değer bir katkı sunmaktadır.
Dr. Korkmaz Bulut’un bildirisi, tarihî sözlüklerin yalnızca birer tanım ve karşılıklar dizini değil, aynı zamanda dönemin dil anlayışını ve öğretim stratejilerini yansıtan metinler olarak ele alınması gerektiğini vurgulamakta; böylelikle sözlükleri gramer tarihi açısından yeniden değerlendirmeye açmaktadır.
Bölüm öğretim üyemizi tebrik eder başarılarının devamını dileriz.
