2022 Nobel Ekonomi Ödülü’nün kazananları “bankalar ve finansal krizler üzerine araştırmalarıyla” Ben Bernanke, Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig oldu.
ABD Merkez Bankası eski başkanı Ben Bernanke ile Douglas W. Diamond ve Philip H. Dybvig’in çalışmalarında, bankalara neden ihtiyaç duyulduğuna, bankaların krizler karşısında dayanıklılığının nasıl artırılabileceğine ve finansal krizlerin şiddetlenmesinde banka çöküşlerinin ne şekilde rol oynadığına dikkat çekiliyor.
Üç ekonomistin araştırmalarında, kriz döneminde mevduat sahiplerinin bankalara hücum etmenlerinin doğuracağı sonuçlara ve bankaların çöküşünden kaçınmanın hayati önemine işaret ediliyor. Bu sebeple finansal piyasaların düzenlenmesi ve finansal krizlerle mücadele konusunda Bernanke, Diamond ve Dybvig’in geliştirdikleri analizler yoğun ilgi görüyor. Analizlerinde, serbest piyasa ekonomisinin sağlıklı bir şekilde işlemesinin, tasarrufların yatırımlara yönlendirilmesiyle mümkün olacağı ifade ediliyor. Ancak beklenmedik kriz durumlarında tasarruf sahiplerinin birçoğunun bankalarda bulunan tasarruflarına anında erişmek istemeleri, bankaların iflas söylemlerine karşı kırılganlıklarını artırıyor. Söylentilerin kendi kendini gerçeğe dönüştürmesi sonucunda bankaların savunmasız kalması ve iflasa sürüklenmesi söz konusu oluyor. Bankalar iflas ettiğinde ise toplumun tasarruflarını üretken yatırımlara dönüştürme kapasitesi önemli ölçüde zarar görüyor.
Söz konusu risklerin, kamunun mevduat sigortası sağlaması ve bankalar için son kredi merci olarak konumlanmasıyla önlenebileceği ifade ediliyor. Bu kapsamda ekonomistlerin çalışmalarının, finansal krizlerin uzun dönemli bunalımlara dönüşme riskini azalttığı vurgulanıyor.
