Bu oranın 2050 yılına gelindiğinde ise %68’e çıkacağı tahmin edilmektedir. İnsan nüfusunun kırsal alanlardan kentsel alanlara kademeli olarak yerleşmesinin, dünya nüfusunun genel büyümesiyle birleştiğinde kentleşmenin, 2050 yılına kadar kentsel alanlara 2,5 milyar insan daha eklenebileceğini ve bu artışın yaklaşık %90'ının Asya ve Afrika’daki Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerinde gerçekleşmesi beklenmektedir. Kentlerdeki yoğunluğun giderek artması ve teknolojinin de hızlı bir şekilde gelişmesi yeni bir kavram olan akıllı kentleşmeyi ortaya çıkarmıştır.
Akıllı şehirler (Akıllı kentler), çevreye uyumlu fiziksel, dijital ve insan sistemleri ile kişilerin yaşam kalitesini artıran; modern, rekabetçi, fonksiyonel ve sürdürülebilir bir gelecek sunan; ileri yaşamsal teknolojiler ile desteklenmiş şehirlerdir. Günümüzde nüfus artış hızının artmasıyla birlikte planlama, yönetim, güvenlik, ulaşım ve düzenleme gibi alanlarda çeşitli sorunların artmasına sebep olmuştur. Bunun sonucunda şehirlerin geleceğe yönelik planlaması ve akıllı çözümlerin gerekliliği ortaya çıkmış ve dolayısıyla insanların yaşam kalitesinin arttırılması zorunluluğu doğmuştur.
Bu noktada akıllı kentleşme bu sorunların ve zorlukların üstesinden gelmeyi kolaylaştırarak, kentsel sorunların daha hızlı çözüme ulaşması ve vatandaşlara daha iyi hizmetler sunarak daha iyi bir yaşam ortamı oluşturulması için yeni fırsatlar sunmaktadır. Akıllı kent kavramı ilk olarak 2008 yılında International Business Machines Corporation (IBM) tarafından 'akıllı dünya' stratejisine bir çözüm olarak önerilmiştir. Akıllı kent, çeşitli türlerde akıllı sensörler aracılığıyla elektrik şebekeleri, otoyollar ve su tedarik sistemleri gibi kamu kaynaklarını birbirine bağlayan IoT sisteminin bir uygulamasını ifade etmektedir.
Dünyada akıllı kentlere verilebilecek pek çok örnek bulunmaktadır. Örneğin, Amsterdam, Barselona, Kopenhag, Dubai, Dublin, Kiev, Londra, Madrid, Gdynia (Polonya), Manchester, Milano, Moskova, New York, Stockholm, Oslo, Tokyo, Hong Kong, Singapur, Şangay ve Taipei dünyada bu sınıfa giren şehirler arasında yer alıyor. Türkiye’de ise akıllı şehir henüz tam anlamıyla oturmamış olsa da girişimler yavaş yavaş yaygınlaşıyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Gaziantep, Trabzon ve Kayseri gibi büyükşehir belediyelerinde akıllı şehir uygulamalarına yatırım yapılıyor.
Dr. Öğr. Üyesi Başak ÖZARSLAN DOĞAN
