İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi - iisbf@gelisim.edu.tr

Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik








 Plastik Çöp İthalatı


Hızla artan nüfusla birlikte tüketim ve üretim ve buna bağlı olarak atık sayısı her geçen gün hızla artış göstermektedir.


Küreselleşme ile birlikte çöplerin ithalatı ve ihracatı yoğun bir ticari faaliyet olarak günümüzde birçok ülke tarafından kabul görmeye başlamıştır. Bu sayede çöplerin tekrar değerlendirilip ekonomiye kazandırılması hedeflenmektedir. Ancak alınan tedbirlerin yeterli olmaması veya denetimlerin gerekli düzenlemelere uygun yapılamaması durumunda çöp ihracatı yapan ülkeler diğer ülkelerin çöplüğü konumunda olması kaçınılmaz hale gelmektedir. Özellikle geri dönüşümü mümkün olmayan çöplerin ithalatı ülkelerin doğal kaynaklarına ve insan hayatına ciddi zararlar verdiği bilinmektedir.
 
Altıntaş ve Keskin Benli’ye (2022) göre Türkiye 2005 yılında 606.306 ton plastik ihracatı yapmış ve 1.467.531.000 dolar gelir elde etmiştir. 2020 yılında 2.249.360 plastik ihraç etmiş ve 5.384.469.000 dolar gelir etmiştir. Aynı zamanda 2005 yılında 7.806 ton 3915 GTİP kodlu atık plastik ithalatı yaparak 5.506.000 dolar ödeme yapılmışken, 2020 yılında 756.980 ton ithalata karşılık yapılan ödeme 139.798.000 dolara çıkmıştır.

Plastics Europe’a göre, 2018 yılında tüketim sonrası ortaya çıkan plastik atıkların %32,5’i geri dönüşüm ile geri kazandırılmış %42,6’sı ise enerji alanında tekrar kullanılmıştır. Kalan %24,9 ise toprağa gömülmüştür. 2019 yılında yayınlanan veriye göre AB’nin en fazla plastik ihracatı yaptığı ülkeler arasında birinci sırada Türkiye yer almaktadır. Greenpeace Türkiye’nin analizlerine göre, 2004 yılından 2019 yılına kadar AB ülkelerinden Türkiye’ye ithal edilen plastik atıklar 173 kat artmıştır. İthal edilen bu plastiklerin geri dönüştürülme oranları ise oldukça karmaşıktır (İKV Değerlendirme Notu, 2020).