İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi - iisbf@gelisim.edu.tr

Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik








 Yenilenebilir Enerji Artışında Maliyet Etkisi


Yenilenebilir enerji kaynakları, ülkelerin ekonomik ve politik kararlarına yön vermeye başlamıştır.


Dünyada endüstriyel ürün üretiminde hammadde olarak kullanılan enerjinin büyük bir bölümü petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar tarafından karşılanmaktadır. Fakat son yıllarda fosil yakıtların uzun süreli kullanımından kaynaklanan iklim değişikliği ve küresel ısınma ve fosil yakıtların rezervlerinin tükenecek olması gibi birtakım sorunlar gündeme gelmektedir. Bu noktada fosil yakıtlara iyi bir alternatif olarak temiz, yerel ve sonsuz enerji kaynağı olarak ifade edilen yenilenebilir enerji kaynakları, ülkelerin ekonomik ve politik kararlarına yön vermeye başlamıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren, ülkelerin toplam enerji paylarında yenilenebilir enerjinin payı giderek artmıştır. Bu artışta yenilenebilir enerji yatırımlarının payı da büyük öneme sahiptir. Yenilenebilir enerji yatırımlarının artması sadece ülkelerin sahip olduğu enerji politikalarına ve doğrudan yenilenebilir enerjinin daha fazla yayılmasına yol açan düzenlemelere değil, aynı zamanda çok çeşitli ekonomik politika ve stratejilere, teknik ve altyapı faktörlerine, finansman ve piyasa koşullarına da bağlılığı gerektirmektedir. Bu faktörlerin yanı sıra, yenilenebilir enerji yatırımlarının artışında en önemli faktörlerden bir diğeri ise teknolojik ilerlemenin yarattığı maliyet azalışlarıdır. Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA), “2018 yılı Yenilenebilir Enerji Elektrik Üretim Maliyetleri” adlı yayınladığı rapora göre dünyanın birçok yerinde 2010- 2018 yılları arasında elektrik üretim maliyetleri açısından değerlendirildiğinde biyoyakıtlar, hidroelektrik, jeotermal, güneş, kara ve denizden elde edilen rüzgar enerjisi kaynaklı elektriğin maliyetinin fosil yakıt aralığında seyrettiği ifade edilmiştir. Aşağıda yer alan şekil, 2000-2019 yılları arasındaki yenilenebilir enerji maliyetlerindeki azalmayı göstermektedir. Söz konusu şekilden de anlaşılacağı üzere, bu yıllarda, elektrik üretim maliyet düşüklüğünün en çok olduğu iki sektör, güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi sektörüdür.
enerji


Şekle göre, 2010 yılından bu yana en çok maliyet avantajı gösteren yenilenebilir enerji kaynağı güneş enerjisidir. Fotovoltajik güneş enerjisinde son 9 yılda yaşanan maliyet azalışı       %82 olurken, yoğunlaştırılmış güneş enerjisinde ise %47’dir. Bunun yanı sıra kara rüzgarı maliyet azalışı %39 olurken, deniz rüzgarı ise %29 oranında maliyet düşüşü gerçekleştirmiştir. Yenilenebilir enerji yatırımlarının önündeki en büyük engellerden birisi kuşkusuz ki bu kaynakların diğer enerji kaynakları ile karşılaştırıldığında daha maliyetli olarak görülmeleridir. Fakat yukarıda ifade edilen maliyet değişikliği son yıllarda yatırımların önündeki engellerin kaldırılması için büyük önem taşımaktadır. Tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde, yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanan maliyet azalışları, söz konusu kaynaklara yapılan yatırım miktarını etkilemekte oldukça önemlidir.

Dr. Öğr. Üyesi Başak ÖZARSLAN DOĞAN