Reklamcılık Bölümü tarafından düzenlenen “İletişim Özgürlüğü” isimli söyleşide konuşmacı olan Avukat-Arabulucu-Marka ve Patent Vekili-Aile Danışmanı Ayşe Dilek Ergüler, reklamcılık kapsamında temel hak ve özgürlükler üzerine bir söyleşide bulundu. Söyleşi, Reklamcılık Bölümü Araştırma Görevlisi Aydan Ünlükaya’nın moderatörlüğünde 29 Ocak 2021 Cuma günü saat 11:00-12:00 arasında Google Meet üzerinden gerçekleştirildi.
Ergüler, günümüzde kişilerin sıklıkla karşılaştığı bir kanun olan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) hakkında bilgilendirmede bulunarak söyleşiye başladı. Söyleşi, Ergüler’in temel hak ve özgürlükler, düşünce, kanaat ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, ticari reklam, yanıltıcı reklam, Tüketici Kanunu, çocuk ve reklam, etik ve reklam, KVKK hakkında bilgilendirmeleri üzerinden ilerledi.
Kişinin temel hak ve özgürlüklerinin “yaşama hakkı, sağlık hakkı, eğitim hakkı, düşünce özgürlüğü, inanç özgürlüğü, ibadet hakkı, özel yaşamın gizliliği hakkı ve ekonomik haklar” olduğunu ifade eden Ergüler, hakkın kişinin doğması ile başladığını ve ölümü ile sonlandığını belirterek hakkın evrensel bir kavram olduğunu vurguladı. Ergüler temel hak ve özgürlüklerin özelliklerini; “Dokunulamaz, devredilemez ve vazgeçilemez özellikler taşırlar. Tamamı bir bütündür. Bir tanesi olmadan diğeri olmaz.” şeklinde sıralayarak temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılamayacağını ifade etti. Ancak bu noktada özgürlük kavramının, başkalarının hak ve özgürlüklerinin başladığı yerde, bizim hak ve özgürlüklerimizin biteceğini belirterek özgürlüğün sınırı üzerinde durdu.
Ergüler, RTÜK’ün kişinin temel hak ve özgürlüklere müdahale edildiğini düşündüğü noktada yayının kaldırılmasına karar verebileceğini geçtiğimiz yıllarda yaşanılan Twitter ve YouTube’a olan erişim yasağı üzerinden örneklerle açıkladı. Fakat bu erişim yasaklarının da anayasaya aykırı olduğuna karar verilerek bu platformların tekrar erişime açıldığını dile getirdi. Bu doğrultuda Ergüler, özgürlüğümüzün bir sınırı olduğunu ancak ana kuralın düşüncemizi ifade etme özgürlüğümüz olduğunu belirtti. Söyleşide, bu özgürlüğümüzün hangi koşullarda sınırlandırılabileceğini düzenleyen yasalar ve kurullar üzerinde duruldu.
Reklamcılığın bir kitle iletişim mesleği olduğunu belirten Ergüler, pazarlama iletişimi elemanlarından biri olan “ticari reklam”ın hedef kitleyi ikna edici bir araç olduğunu ve Tüketici Kanunu çerçevesinde düzenlendiğini ifade etti. Ergüler, ticari reklamların; “Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına” uygun olarak yapılması gerektiğini “Ticari reklamlar; doğru ve dürüst olmalıdır. Hatalı bilgi içermemelidir. İstismar edici olmamalıdır. Tüketiciyi aldatıcı olmamalıdır. Kişilerin can ve mal varlığını tehlikeye düşürücü olmamalı, şiddeti ve suç işlemeyi teşvik etmemelidir. Ayrıca genel toplum sağlığını bozucu şeyler içermemelidir.” cümleleriyle ifade etti. Ergüler, reklam olduğu belirtilmeden yapılan yanıltıcı reklamların yasalarda yasaklandığını ancak günümüzde sosyal medya platformları üzerinden denetlenemez bir şekilde yapıldığını örnekler ile açıkladı. Buna karşın Ergüler, ülkemizde reklamların düzenlenmesi adına birçok kanun, yönetmelik ve kurul olduğunu belirtti.
Çocuklara yönelik yapılan reklamlara ayrıca hassasiyet gösterilmesi gerektiğini öğrencilerimize aktaran Ergüler, reklam ve etik konusu üzerinde durarak cezai yaptırımın en ağır şeklinin toplum tarafından dışlanmak olduğunu vurguladı.
Adımızı, soyadımızı, adresimizi, yaşımızı, fotoğrafımızı vs. kapsayan kişisel verilerin kişilerin rızası olmadan kullanamayacağını ve bu doğrultuda getirilen KVKK’nın kişisel verilerin toplanması ve işlenmesine yönelik bir kanun olduğunu belirten Ergüler, geçtiğimiz günlerde yaşanılan Whatsapp krizi üzerinde durdu.
Ergüler son olarak; “Kitle iletişim özgürlüğü dediğimizde, özgürüz ama sınırlarımız var. Özgürüz ama ahlaki ilkelere dikkat etmemiz lazım. Özgürüz ama çocukları korumamız lazım. Özgürüz ama ihtiyaç sahibi bireyleri istismar etmemeliyiz. Özgürüz ama kişileriz yanıltmamalıyız.” diyerek iletişim özgürlüğünde dikkat edilmesi gerekenler üzerinde durdu. Ergüler, etkinliğin sonunda etkinliğe katılan öğrencilerin sorularını yanıtladı.
Etkinlik Arş. Gör. Aydan Ünlükaya’nın Avukat-Arabulucu-Marka ve Patent Vekili-Aile Danışmanı Ayşe Dilek Ergüler’e teşekkürlerini sunmasının ardından sonlandırıldı.
